Uitleg over participium
Hoi ik ben Sofie, examentrainer Latijn bij Lyceo. Heb jij het altijd al lastig gevonden om het participium te herkennen? Of wat nou precies het verschil is tussen het gerundium en het gerundivum? Ik ga het je nu uitleggen.
Wat is een PPA?
Het participium is wat wij in het Nederlands het deelwoord noemen. In Latijn maken we onderscheid tussen een PPA en een PPP. Een PPA wordt onvoltooid actief vertaald. De A staat dus voor actief. En het belangrijkste om hierbij te onthouden is dat het gelijktijdig moet zijn.
Wat bedoelen we nou met gelijktijdig? Dat is dat twee handelingen op hetzelfde moment gebeuren. Dit zie je heel goed terug in het voorbeeld ‘puella ridens’. Puella betekent meisje en ridens komt van riedelen, lachen. Hier zie je ook gelijk waar je de PPA aan herkent, namelijk de uitgang ‘ns’. En dat betekent ‘terwijl het meisje lacht’. Je ziet dus dat ik ‘terwijl’ heb toegevoegd. Dat is een voegwoord wat heel duidelijk aangeeft dat iets gelijktijdig moet zijn. En daarachter volgt dan straks de rest van de zin.
Wat is een PPP?
De PPP is precies andersom. Het is namelijk onvoltooid passief. Hierbij staat de P voor passief. Het gaat hier dus over twee handelingen die na elkaar gebeuren. Dat zie je goed terugkomen in het volgende voorbeeld. ‘Milites gravites vulnerati’. Dit betekent ‘nadat de soldaten gewond waren’. In dit geval heb ik niet ‘terwijl’ maar ‘nadat’ toegevoegd om aan te geven dat het twee aparte handelingen zijn die niet op hetzelfde moment gebeuren.
Wat is het gerundium?
Naast de PPA en de PPP zijn er nog twee termen die best wel op elkaar lijken, namelijk het gerundium en het gerundivum. Maar ondanks dat ze op elkaar lijken, vervullen ze een totaal andere functie in de zin.
Het gerundium is het zelfstandig gebruik van een werkwoord. Een voorbeeld hiervan is vocare, vocandi, vocando, vocandum, vocando. Misschien is het je opgevallen dat de uitgangen volgens het woord belum gaan, en het tussenvoegsel is ‘nd’ dus daar kan je hem altijd aan herkennen. Wat bedoelen we dan met het zelfstandig gebruik?
Dat zie je in het volgende voorbeeld. Epistulam scribere. Dat betekent het schrijven van een brief. Schrijven is het werkwoord. Hier hebben we nu ‘het schrijven’ van gemaakt en op die manier dus zelfstandig geprobeerd te maken.
Wat is het gerundivum?
Het gerundivum is juist heel anders, dat is namelijk het bijvoeglijk gebruik van een werkwoord. Vaak kan die met ‘esse’ gecombineerd worden. Hierbij heb je wel een uitzondering, dat is met ‘moeten’. Een voorbeeld hiervan is ‘servus vocandus est’ oftewel ‘De slaaf moet geprezen worden’. Ga dus bij het gerundivum altijd na of je in de vorm van het werkwoord esse ziet staan.
Als die er niet is wordt het bijvoeglijk gebruikt. En dan zegt het werkwoord iets over een zelfstandig naamwoord. Ars scribendi epistulam. Je herkent hem weer aan de ND vorm en scribendi die zegt dus iets over de kunst. Namelijk wat voor kunst? De kunst van het schrijven van een brief. Dat is het grote verschil tussen het gerundium en het gerundivum.
Abonneer op ons YouTube kanaal voor meer video’s!
Nog meer video’s van onze trainers bekijken waarin ze je alles uitleggen over moeilijke vakken? Abonneer je dan op ons Lyceo YouTube kanaal!
Bekijk bovenstaande video op YouTube hier.
Examentraining Latijns volgen?
Met de examentraining Latijn van Lyceo bereid jij je optimaal voor op jouw (eind)examen. De examentrainingen van Lyceo zijn als enige in Nederland bewezen effectief. Dat blijkt uit onafhankelijk onderzoek van SEO Economisch Onderzoek. De examentraining Latijn wordt gegeven door onze deskundige, enthousiaste en ervaren begeleiders. De houding en kennis van onze trainers worden door hun leerlingen met een gemiddeld cijfer van een 8,3 beoordeeld: een cijfer waar we trots op zijn.
Op de pagina Examentraining lees je meer over wat Examentraining bij Lyceo inhoudt.
Op de pagina Latijn Tips & Tricks vind je allerlei tips die jouw helpen bij de voorbereiding op je examen.
