“Mijn ouders kunnen mij thuis niet goed helpen met mijn huiswerk, dus ik vond het heel fijn dat ik mee mocht doen met Lyceo Opstap.” Meriem, leerling
Opstap in groep 8
Het Opstap-programma voor groep 8-leerlingen bestaat uit 40 begeleidingsuren. Daarin ligt de nadruk op cognitieve en metacognitieve vaardigheden en ouderbetrokkenheid.
Opstap in de praktijk
Het programma start met een kennismakingsbijeenkomst voor leerlingen, ouders/verzorgers en de school. Vervolgens gaan de leerlingen in kleine groepjes een dagdeel per week aan de slag met taal- en rekenlessen. Ook besteden we aandacht aan de leesvaardigheid en het vergroten van het leesplezier. We werken met ons eigen, unieke lesmateriaal Lyceo Junior, waarmee de leerlingen op hun eigen niveau oefenen met verschillende onderdelen. Dit inhoudelijke programma wisselen we af met leerzame spellen, brugklasopdrachten en energizers.
Brugklasworkshop
Tijdens de afsluitende brugklasworkshop blikken we met de leerlingen en ouders vooruit op de brugklas: wat verwachten ze van de middelbare school?
Opstap in de brugklas
Het Opstap-programma voor brugklasleerlingen bestaat uit 60 uur aan ondersteuning: begeleiding op school en verwerkingsopdrachten. Daarin ligt de nadruk op het versterken van metacognitieve vaardigheden (leren leren) en op ouderbetrokkenheid, om leerlingen te helpen ontdekken welke leermethode bij hem of haar past.
Opstap in de praktijk
Aan het begin van het brugklasprogramma organiseren we een kennismakingsbijeenkomst voor leerlingen, ouders/verzorgers en de school. Leerlingen maken eerst de Lyceo Studievaardigheden- en Motivatietest, die het startpunt van onze begeleiding vormt. Een middag per week helpen we leerlingen met het plannen, maken en leren van hun huiswerk. Hierbij begeleiden we ze bij het aanleren van de meest effectieve leermethoden en geven we extra vakinhoudelijke uitleg. Tevens verzorgen we workshops op het gebied van studievaardigheden, zoals over agendagebruik, het maken van een goede samenvatting, het stellen van doelen en andere actieve leervormen. Ook andere middelbare schoolzaken zoals presenteren en samenwerken komen aan bod. Meestal vindt de begeleiding na schooltijd plaats. Het is ook mogelijk om de begeleiding te integreren in het lesprogramma, waardoor de begeleiding tijdens schooltijd zal plaatsvinden.
Tips voor thuis
We sluiten Lyceo Opstap af met een reflectiedag, waarin we met de leerlingen terugblikken op het programma: wat heb je ervan geleerd? Voor ouders/verzorgers organiseren we een Tips voor Thuis-workshop, waarin we ingaan op de leeromgeving, voeding, beweging en het puberbrein.
-
Onze begeleiding
Lyceo Opstap is een intensieve en persoonlijke vorm van begeleiding door de verhouding van één begeleider op een groepje van vijf à zes leerlingen. Het programma bestaat uit een vaste lesstructuur met wisselende werkvormen. Hierbij wordt gedifferentieerd naar niveau en kiezen we op basis van de behoefte van de leerling op welke onderdelen meer nadruk komt te liggen.
-
Onze aanpak
We werken vanuit een positieve benadering, waarbij het creëren van succesmomenten en het leren van fouten centraal staan. Zo geven we na afloop van elke bijeenkomst een tip en een top mee aan iedere leerling. Tevens biedt het afwisselende programma iedere leerling de mogelijkheid om in een van de onderdelen te excelleren.
-
Lyceo Leren Leren©
Samen met Tilburg University hebben we een eigen leermethode ontwikkeld voor het aanleren en verbeteren van studievaardigheden: Lyceo Leren Leren©. Deze methode steunt op vier pijlers die steeds terugkomen: plannen, structureren, herhalen en reflecteren. Speciaal voor onze basisschoolleerlingen is een junior-variant ontwikkeld, met oefeningen en voorbeelden op hun eigen niveau.
-
Leesmotivatie
Uit verschillende onderzoeken, de Staat van het Onderwijs 2020 en het PISA-onderzoeken uit 2018 en 2023, komt naar voren dat de motivatie en leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen dalen. Daarom hebben we in navolging van het advies van de Onderwijsraad het concept Close Reading opgenomen in ons programma. Hierbij wordt de tijd genomen om verschillende uitdagende teksten aandachtig en in detail te lezen. In drie sessies maken de leerlingen toegankelijke opdrachten over de inhoud van de tekst en gaan ze met elkaar over de inhoud in gesprek, waarbij de nadruk vooral ligt op de leeservaring.
-
Voortgang primair onderwijs
We monitoren de vooruitgang van de leerlingen door het nakijken van gemaakte opdrachten en door elke les af te sluiten met een aantal toetsvragen. Hiermee beoordelen we of de leerlingen zich verbeteren ten opzichte van hun startniveau. Ons uitgangspunt hierbij is formatief evalueren volgens de richtlijnen van Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO). Deze metingen worden dus niet gebruikt als eindoordeel maar helpen ons vooral de leerlingen nog beter te begeleiden.
-
Onze begeleiders
We werken met begeleiders die peer-to-peer lesgeven, een manier van kennisoverdracht die, onder meer volgens de Education Endowment Foundation (educationendowmentfoundation.org.uk/), een bewezen positieve impact heeft op de ontwikkeling van leerlingen. Omdat onze begeleiders tevens als rolmodel dienen, kiezen we bewust voor begeleiding door studenten en net afgestudeerden. Zij staan dicht bij de belevingswereld van onze leerlingen en zijn in staat te inspireren, motiveren en vertrouwen te geven.
-
Partner van de school
Scholen hebben regelmatig contact met hun vaste contactpersoon. Die coördineert meerdere trajecten in de regio en stuurt de school wekelijks een voortgangsverslag.
“Door de begeleiding van Lyceo ben ik beter geworden in begrijpend lezen, waardoor ik toch naar de havo kan.” Hajar, leerling