Hoe werkt het puberbrein?

Tijdens de puberteit komen er hormonen vrij en dit heeft invloed op alle hersengebieden, waardoor uw kind moet leren omgaan met een nieuw brein. Niet alle gebieden in het brein ontwikkelen zich tegelijk; het emotionele deel is veel sneller ontwikkeld dan het rationele gebied. Deze disbalans kan positieve en negatieve kanten hebben. Gedurende de puberteit ontwikkelen de hersenen zich op drie niveaus: cognitief, emotioneel en sociaal. De cognitieve ontwikkeling zorgt ervoor dat je kunt denken, leren en rationeel redeneren.

De processen van het lerende brein vinden voornamelijk plaats in de prefrontale cortex (PFC). Hierin wordt alles voor doelgericht gedrag bepaald, zoals plannen, inhibitie, flexibiliteit en werkgeheugen. Voor pubers moet er een goede balans zijn tussen zelfstandigheid en controle. Het is daarom belangrijk dat ouders het kind ondersteunen. Die ondersteuning kan gegeven worden met plannen, tijdsbesef, prioriteiten stellen en opstarten.

De emotionele ontwikkeling maakt dat je intense emoties beter kunt controleren. En de sociale ontwikkeling zorgt voor meer inzicht in jezelf en anderen. De ontwikkeling op deze drie niveaus wordt aangestuurd door de emotionele hersengebieden aan de ene kant en de rationele hersengebieden aan de andere. De volledige ontwikkeling van de hersenen begint al ver voor de geboorte en loopt door tot ten minste het 25e levensjaar.
De emotionele hersengebieden ontwikkelen zich in een ander tempo dan de rationele hersengebieden. Daarbij komt dat de emotionele hersengebieden veel gevoeliger zijn voor hormonale schommelingen. Bij pubers wint emotie het dus vaak van ratio.

Wanneer is het puberbrein af?

De adolescentie is onder te verdelen in de vroege, midden en late adolescentie. De vroege en midden adolescentie worden ook wel de puberteit genoemd.

• De vroege adolescentie loopt gemiddeld van 10 tot 14 jaar. In die fase merken jongeren (en hun ouders) het meest van opspelende hormonen en alle veranderingen die gaande zijn in de hersenen. Emoties zijn heftiger en het is moeilijker om eerst na te denken en dan pas te doen. Impulsieve acties horen er dus ook bij. Pubers gaan steeds meer hun eigen identiteit ontwikkelen en zetten zich soms af tegen hun ouders. Maar dat wil zeker niet zeggen dat ze hun ouders niet nodig hebben (en waarderen)!

• De midden adolescentie loopt gemiddeld van 14 tot 16 jaar. In deze fase zijn jongeren geneigd iets meer risico’s te nemen. Experimenteren hoort bij deze fase. Ook de emoties zijn nog volop aanwezig.

• De late adolescentie is de laatste fase, die gemiddeld loopt van 16 tot 20 jaar. Het gedrag van jongeren komt meer in balans: ze houden meer rekening met de sociale en emotionele consequenties ervan. Ze nemen weloverwogen beslissingen, omdat ze nu ook nadenken over de langetermijneffecten van hun gedrag.

De puberteit is een tijdelijke fase waarin begrip hebben voor pubers heel belangrijk is. Probeer u dus in uw puber in te leven en ondersteun ze waar nodig. Geef voldoende feedback en beloon goed gedrag.

Succeservaringen dragen bij aan motivatie, want pubers willen dit succes nogmaals ervaren. Verder kan het geven van keuzes helpen bij het motiveren van pubers. Tot slot draagt steun van de omgeving bij aan het creëren van motivatie.

Wij helpen uw zoon of dochter graag verder op een van onze vestigingen met examentraining, huiswerkbegeleiding, bijles of studiekeuzeadvies. Er zijn vestigingen door het hele land en op bepaalde scholen. Op onze schoollocaties is er intensief contact met mentoren en docenten.

Meer weten? Wij vertellen er graag over tijdens een van onze webinars.